Giấc Mơ Kỳ Lạ Thời Hậu Covid

Kể từ khi đại dịch Covid-19 xuất hiện, nhiều người chia sẻ về những giấc mơ mang tính biểu tượng đặc biệt. Một nghiên cứu từ Đại học Y Hà Nội cho thấy 62% người tham gia khảo sát ghi nhận tần suất mơ về khẩu trang, cách ly hoặc virus tăng gấp 3 lần so với thời kỳ tiền dịch. Hiện tượng này không chỉ phản ánh nỗi lo âu tiềm ẩn mà còn hé lộ cơ chế phòng vệ tâm lý độc đáo.

Chuyên gia tâm lý Lê Minh Trí giải thích: "Não bộ sử dụng giấc mơ như công cụ xử lý cảm xúc. Những hình ảnh virus biến hình hay cảnh tượng đám đông không đeo khẩu trang thực chất là cách chuyển hóa trải nghiệm căng thẳng thành biểu tượng có thể quản lý". Điều này lý giải vì sao nhiều người mô tả cảm giác "hụt hơi" trong mơ tương đồng với triệu chứng khó thở do Covid.

Một trường hợp điển hình được ghi nhận tại phòng khám Tâm lý Sài Gòn: nữ bệnh nhân 34 tuổi liên tục mơ thấy mình bị mắc kẹt trong mê cung làm bằng các chai nước rửa tay. Quá trình trị liệu tiết lộ đây là hệ quả của chứng ám ảnh vệ sinh cực đoan phát triển sau 3 tháng cách ly. Những giấc mơ kiểu này thường đi kèm hiệu ứng "dự báo ngược", khi người mơ cảm nhận rõ rệt mối đe dọa dù không có tác nhân cụ thể.

Hiện tượng "mơ đồng bộ" cũng đáng chú ý khi nhiều người xa lạ cùng mô tả các kịch bản giống hệt nhau. Bác sĩ Nguyễn Thị Lan từ Trung tâm Nghiên cứu Giấc ngủ TP.HCM đưa ra giả thuyết về "sự cộng hưởng vô thức tập thể". Bà phân tích: "Khi cả cộng đồng trải qua chấn thương chung, các biểu tượng trong mơ có xu hướng hội tụ thành ngôn ngữ chung, giống như cơ chế lan truyền cảm xúc qua mạng xã hội".

Kỹ thuật phân tích giấc mơ hiện đại chỉ ra ba mẫu hình phổ biến:

1. Giấc mơ "siêu năng lực" với khả năng nhìn thấy virus bằng mắt thường
2. Kịch bản "thất bại phòng vệ" khi khẩu trang liên tục rơi xuống
3. Cảnh tượng "biến hình" khi người thân đột ngột hóa thành vật thể nhiễm bệnh

Điều thú vị là những người từng nhiễm Covid-19 thường có trải nghiệm mơ khác biệt. Ghi nhận từ 200 bệnh nhân hậu Covid cho thấy 45% trải nghiệm "giấc mơ đa giác quan" với mùi vị lạ hoặc cảm nhận nhiệt độ bất thường. Điều này có thể liên quan đến tổn thương thần kinh khứu giác - hiệu ứng phụ phổ biến của virus.

Liệu pháp "diễn tập giấc mơ" đang được thử nghiệm tại một số phòng khám. Bằng cách hướng dẫn bệnh nhân viết lại kịch bản mơ theo hướng tích cực trước khi ngủ, tỷ lệ rối loạn giấc ngủ giảm 38% sau 4 tuần. Phương pháp này đặc biệt hiệu quả với những người thường xuyên mơ thấy cảnh bị cách ly vĩnh viễn hoặc mất kết nối xã hội.

Các nhà khoa học nhấn mạnh việc giải mã những giấc mơ đại dịch không chỉ là bài tập tâm lý cá nhân, mà còn là tài liệu quý giá để nghiên cứu phản ứng tập thể trước khủng hoảng toàn cầu. Dữ liệu thu thập từ 15 quốc gia cho thấy sự tương đồng đáng kinh ngạc trong các biểu tượng mơ dù khác biệt văn hóa, chứng tỏ đại dịch đã tạo ra trải nghiệm chung mang tính nhân loại sâu sắc.

Trong tương lai, việc theo dõi xu hướng giấc mơ có thể trở thành công cụ dự báo sức khỏe tinh thần cộng đồng. Như lời bác sĩ Trần Văn Hùng từ Viện Sức khỏe Tâm thần: "Những cơn ác mộng đại dịch sẽ dần phai nhòa, nhưng bài học về khả năng thích nghi của tâm trí con người sẽ còn mãi". Mỗi giấc mơ kỳ lạ thời hậu Covid, vì thế, xứng đáng được lắng nghe như một thông điệp phục hồi đầy sáng tạo.