Những Giấc Mơ Kỳ Lạ Thời Hậu Covid

Trong căn phòng tối om, Hương đột nhiên tỉnh giấc với toàn thân ướt đẫm mồ hôi. Cô vẫn còn cảm nhận rõ rệt hơi thở gấp gáp từ giấc mơ vừa qua - hình ảnh những chiếc khẩu trang biến thành dây trói quấn quanh cổ, còn các lọ nước rửa tay phun ra thứ chất lỏng màu đen kịt. Đây là lần thứ ba trong tuần cô gặp phải những ám ảnh tương tự, hiện tượng mà các chuyên gia tâm lý gọi là "hội chứng giấc mơ hậu đại dịch".

Nghiên cứu từ Viện Sức khỏe Tâm thần TP.HCM cho thấy 62% người được khảo sát trải qua ít nhất một loại giấc mơ liên quan đến Covid-19 trong hai năm qua. Đặc biệt, nhóm đối tượng từ 25-35 tuổi có tỷ lệ gặp ác mộng cao gấp đôi so với các nhóm tuổi khác. Bác sĩ Lê Minh Tuấn giải thích: "Não bộ con người cần trung bình 18-24 tháng để xử lý các chấn động tâm lý quy mô lớn. Những hình ảnh biểu tượng trong mơ chính là cơ chế tự điều chỉnh của tiềm thức".

Phân loại các dạng giấc mơ phổ biến, các nhà nghiên cứu phát hiện ba mẫu hình chính. Thứ nhất là những cơn ác mộng về sự truy đuổi vô hình, thường xuất hiện dưới dạng virus khổng lồ hoặc đám đông vô danh. Thứ hai liên quan đến cảm giác bất lực khi thiếu trang thiết bị y tế, điển hình như giấc mơ về việc không tìm thấy khẩu trang giữa biển người. Cuối cùng là nỗi ám ảnh về sự mất mát, thường thể hiện qua hình ảnh người thân biến mất sau cánh cửa cách ly.

Điều thú vị là hiện tượng này không phân biệt vùng miền. Từ Hà Nội đến Cần Thơ, nhiều bệnh nhân mô tả những giấc mơ có cấu trúc tương tự dù hoàn cảnh sống khác biệt. Trường hợp của anh Nguyễn Văn Thành (28 tuổi, nhân viên logistics) tại Đà Nẵng là ví dụ điển hình. Anh kể lại: "Tôi thường xuyên mơ thấy mình bị mắc kẹt trong container lạnh với hàng trăm thùng hàng dán nhãn 'Vaccine'. Tiếng chuông báo oxygen yếu dần trong khi chân tay cứng đờ không thể cử động".

Các chuyên gia khuyến cáo ba phương pháp đối phó với hiện tượng này. Cách thứ nhất là thực hành kỹ thuật "viết nhật ký giấc mơ" ngay khi thức dậy. Tiến sĩ tâm lý Nguyễn Thị Lan Hương hướng dẫn: "Hãy ghi lại ít nhất năm từ khóa và một biểu tượng nổi bật. Quá trình này giúp chuyển hóa nỗi sợ từ tiềm thức sang ý thức". Phương pháp thứ hai liên quan đến liệu pháp ánh sáng, điều chỉnh chu kỳ melatonin bằng cách tiếp xúc với ánh nắng buổi sáng 15-20 phút. Cuối cùng là kỹ thuật thiền định tập trung vào hơi thở trước khi ngủ.

Trên phương diện xã hội, hiện tượng này phản ánh những thay đổi sâu sắc trong tập tính sinh hoạt. Bà Trần Thị Mai (chủ tiệm cà phê tại quận 1) chia sẻ: "Khách hàng thường xuyên trao đổi về những giấc mơ kỳ quặc. Có người còn đề nghị tôi pha loại cappuccino đặc biệt giúp ngủ ngon". Điều này thúc đẩy sự phát triển của các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tinh thần, với doanh thu ngành thiền định trực tuyến tăng 300% chỉ trong nửa đầu năm 2023.

Tuy nhiên, không phải tất cả giấc mơ đều mang ý nghĩa tiêu cực. Nhiều trường hợp cho thấy sự sáng tạo bất ngờ xuất phát từ trạng thái mơ. Kỹ sư phần mềm Đặng Hoàng Long (31 tuổi) kể lại: "Trong mơ tôi thấy các mã code xoắn ốc như chuỗi DNA. Tỉnh dậy, tôi phát triển thuật toán mới dựa trên nguyên lý sinh học phân tử". Câu chuyện này gợi mở về tiềm năng chuyển hóa năng lượng tiêu cực thành động lực sáng tạo.

Nhìn về tương lai, các chuyên gia dự đoán hiện tượng giấc mơ hậu Covid sẽ tiếp tục diễn biến phức tạp. Sự xuất hiện của biến chủng mới hay các quy định y tế thay đổi đều có thể tác động đến tiềm thức tập thể. Điều quan trọng là xây dựng cơ chế ứng phó linh hoạt, kết hợp giữa y học hiện đại và liệu pháp tâm lý truyền thống. Như lời khuyên của bác sĩ Trần Văn Đạt: "Đừng cố gắng đè nén hay phủ nhận những giấc mơ. Hãy học cách lắng nghe chúng như những thông điệp từ sâu thẳm tâm hồn".