Khám Phá Thế Giới Ảo Trong Giấc Mơ Metaverse

Trong thập kỷ công nghệ bùng nổ, khái niệm "metaverse" đã vượt khỏi giới hạn của những bộ phim khoa học viễn tưởng để trở thành mảnh đất mà các tập đoàn công nghệ đua nhau khai phá. Điều thú vị hơn cả là sự giao thoa giữa metaverse và những giấc mơ - nơi mà ranh giới giữa thực và ảo trở nên mong manh đến khó tin.

Tại Việt Nam, nghiên cứu gần đây của Viện Công nghệ Số Hà Nội chỉ ra rằng 38% người dùng VR trẻ tuổi từng trải nghiệm cảm giác "mơ trong mơ" khi đắm chìm vào thế giới ảo. Hiện tượng này xảy ra khi não bộ không kịp điều chỉnh giữa trạng thái tỉnh táo và ảo giác công nghệ, tạo ra những khoảnh khắc kỳ lạ mà người dùng mô tả là "đang sống trong hai thế giới song song".

Công nghệ neural interface đang thúc đẩy xu hướng này lên tầm cao mới. Thử nghiệm của startup Đà Nẵng MetaDream năm 2023 cho thấy, thiết bị đọc sóng não kết hợp kính AR có thể tái tạo giấc mơ dưới dạng hình ảnh 3D với độ chính xác lên đến 67%. Một người dùng chia sẻ: "Tôi nhìn thấy bản thân đang bay qua thành phố Hồ Chí Minh với đôi cánh phát sáng, cảm giác chân thật đến mức sáng dậy vẫn còn ngỡ ngàng".

Ứng dụng thực tế của công nghệ này đang được khai thác trong nhiều lĩnh vực. Các bệnh viện tâm thần tại TP.HCM đã thử nghiệm liệu pháp "metaverse therapy" để giúp bệnh nhân đối mặt với nỗi sợ thông qua kịch bản ảo. Giáo sư Trần Minh Đức (Đại học Y Dược) giải thích: "Chúng tôi tạo ra những cơn ác mộng có kiểm soát, từ đó huấn luyện phản ứng tâm lý - phương pháp này giảm 40% triệu chứng lo âu sau 8 tuần điều trị".

Tuy nhiên, vấn đề đạo đức công nghệ đang gây tranh cãi. Trường hợp một streamer Hà Nội nhập viện vì "hội chứng mất định hướng thực ảo" sau 72 giờ livestream trong metaverse đã gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh. Chuyên gia bảo mật Lê Thanh Tùng cảnh báo: "Khi ranh giới ý thức bị xóa nhòa, hacker có thể thao túng ký ức giả hoặc đánh cắp dữ liệu não bộ thông qua các thiết bị đeo".

Nhìn về tương lai, sự phát triển của metaverse hứa hẹn thay đổi cách chúng ta trải nghiệm giấc ngủ. Công ty khởi nghiệp DreamTech tại Đà Lạt đang phát triển "chế độ ngủ thông minh" cho phép người dùng lập trình giấc mơ thông qua trí tuệ nhân tạo. Giám đốc công nghệ Nguyễn Hồng Phúc tiết lộ: "Hệ thống của chúng tôi sử dụng thuật toán deep learning để phân tích EEG, từ đó gợi ý các kịch bản mơ phù hợp với trạng thái cảm xúc".

Trong bối cảnh đó, cộng đồng mạng Việt đang hình thành xu hướng "dream sharing" - chia sẻ bản ghi giấc mơ dưới dạng NFT. Một tác phẩm mang tên "Mộng Sơn Cước" của nghệ sĩ digital Nguyễn Quỳnh Anh đã được bán đấu giá thành công với 2.3 ETH, chứng minh tiềm năng thương mại của lĩnh vực này.

Dù còn nhiều thách thức, cuộc hôn nhân giữa metaverse và giấc mơ đang mở ra chương mới cho kỷ nguyên số. Như lời nhà nghiên cứu Vũ Thị Lan Hương từ Trung tâm AI Quốc gia: "Đây không chỉ là công nghệ - đó là cánh cổng dẫn tới phiên bản vô hạn của chính chúng ta". Liệu rằng trong thập kỷ tới, con người sẽ còn "thức" theo đúng nghĩa truyền thống? Câu trả lời có lẽ nằm ở cách chúng ta định nghĩa lại khái niệm "tồn tại".