Hướng dẫn cách xin quẻ tại Lễ hội Quan Âm

Lễ hội Quan Âm là dịp đặc biệt được nhiều người Việt mong đợi hàng năm, trong đó nghi thức xin quẻ thường thu hút sự quan tâm của đông đảo phật tử và du khách. Khác với hình thức bói toán thông thường, việc rút thẻ tại điện Quan Âm mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc, phản ánh mong muốn tìm kiếm chỉ dẫn từ thế giới tâm linh.

Trước khi thực hiện nghi lễ, người tham gia cần chuẩn bị tâm thế trang nghiêm. Nhiều chùa yêu cầu dâng lễ vật đơn giản như hoa tươi, trái cây hoặc nhang đèn trên bàn thờ chính. Một số nơi còn có quy định về trang phục: tránh áo ngắn, váy ngắn hoặc đồ hở hang để thể hiện sự tôn kính.

Quy trình xin quẻ thường diễn ra theo 3 bước chính. Đầu tiên, người cầu nguyện chắp tay thành kính trước tượng Quan Âm Bồ Tát, tập trung suy nghĩ vào vấn đề muốn thỉnh giáo. Sau đó, họ lắc ống đựng thẻ cho đến khi một chiếc thẻ rơi ra. Điều thú vị là theo kinh nghiệm dân gian, nếu thẻ rơi nhiều lần liên tiếp cần đặt lại câu hỏi cho rõ ràng hơn.

Mỗi thẻ gỗ được đánh số tương ứng với lời giải trong sách quẻ. Tại nhiều chùa lớn như chùa Bích Động hay chùa Hương, các sư thầy sẽ trực tiếp giải mã ý nghĩa thẻ xăm. Lời giải thường mang tính chất gợi mở, khuyến khích con người hướng thiện và tin vào nhân quả. Ví dụ, thẻ số 17 trong bộ 100 thẻ tại chùa Thiên Mụ có câu: "Gió thu phảng phất lá vàng bay/ Giữ vững tâm như đá núi này".

Cần phân biệt giữa xin quẻ chính thức và hình thức bói bài tự phát. Theo nhà nghiên cứu văn hóa Trần Văn Lợi, thẻ chùa thường được biên soạn dựa trên kinh Phật và truyền thống Thiền tông, khác hẳn với các loại thẻ thương mại. Một số chùa còn kết hợp thẻ xăm với thiền định, yêu cầu người xin quẻ ngồi tĩnh tâm 15 phút trước khi thực hiện.

Những năm gần đây xuất hiện tranh cãi về việc lạm dụng xin xăm. Các chuyên gia khuyến cáo không nên xin quẻ liên tục cho cùng vấn đề, đồng thời cần hiểu đúng tính chất tham khảo của lời giải. Điển hình là trường hợp tại chùa Linh Ứng (Đà Nẵng), ban quản lý đã treo bảng hướng dẫn chi tiết để tránh hiểu lầm về ý nghĩa các con số.

Về mặt văn hóa, tục xin quẻ phản ánh triết lý "tâm bình thế giới bình" của đạo Phật. Nghi lễ này không chỉ là hành động cầu may mà còn là dịp để mỗi người lắng nghe tiếng nói nội tâm. Như lời giải thích của Đại đức Thích Tâm Hòa ở chùa Trấn Quốc: "Chiếc thẻ như tấm gương phản chiếu tâm trạng đang có, điều quan trọng là cách ta đón nhận và chuyển hóa nó".

Khi tham gia nghi thức này, du khách nên lưu ý vài điểm nhỏ. Tránh chụp ảnh khi đang lắc ống thẻ, không tự ý di chuyển các vật phẩm trên bàn thờ, và quan trọng nhất là giữ thái độ tôn trọng dù nhận được lời giải như ý hay không. Một số chùa còn khuyến khích sao chép lại nội dung thẻ vào sổ tay thay vì chụp ảnh điện thoại.

Trải nghiệm xin quẻ tại lễ hội không chỉ dừng lại ở khía cạnh tâm linh. Đối với nhiều bạn trẻ, đây còn là dịp tìm hiểu về triết lý nhân sinh qua những vần thơ ẩn dụ trong từng lá thẻ. Những câu như "Sen nở giữa bùn hương vẫn tỏa" (thẻ 43) hay "Thuyền về bến cũ nhạn ngân trời" (thẻ 81) đã trở thành nguồn cảm hứng cho nhiều tác phẩm nghệ thuật đương đại.

Qua nhiều thế kỷ, tập tục này vẫn được gìn giữ nguyên vẹn nhờ sự kết hợp hài hòa giữa giáo lý Phật giáo và văn hóa dân gian. Dù xã hội có hiện đại đến đâu, tiếng leng keng của những chiếc thẻ gỗ trong điện Phật vẫn tiếp tục đồng hành cùng tín ngưỡng người Việt, như lời nhắc nhở về mối liên hệ vĩnh hằng giữa con người và thế giới tâm linh.