Tiên Chúc Do Thuật: Bí Ẩn Về Phép Thuật Cổ Truyền Của Người Việt

Trong lịch sử văn hóa dân gian Việt Nam, Tiên Chúc Do Thuật từ lâu đã được xem như một mảnh ghép huyền bí, kết nối giữa thế giới tâm linh và đời sống thực tại. Khác với những hình thức phù thủy hay bùa chú thông thường, phép thuật này được truyền lại qua các thế hệ với quy tắc nghiêm ngặt, chỉ dành cho người có "duyên căn" và tâm tính thuần khiết.

Theo các tài liệu cổ được lưu giữ tại làng Đồng Kỵ (Bắc Ninh), Tiên Chúc Do Thuật xuất hiện từ thời Lý - Trần, gắn liền với truyền thuyết về vị đạo sĩ tên Lưu Thiên Quang. Tương truyền, ông đã dùng phép "thông thiên địa" để chữa bệnh dịch cho dân làng, đồng thời tạo ra các loại bùa hộ mệnh từ lá cây và mực tàu pha lẫn máu gà trống. Điều đặc biệt là mỗi câu chú trong nghi thức đều phải kết hợp âm điệu tiếng Việt cổ với ngôn ngữ Hán Nôm, tạo nên giai điệu như tiếng chuông vang vọng giữa núi rừng.

Một trong những nghi lễ tiêu biểu của Tiên Chúc Do Thuật là "Lễ Kết Nối Tam Giới". Trong đêm trăng non, thầy pháp sẽ dựng 3 cây tre cao 9 thước, buộc dải lụa đỏ mang hình vẽ Bát Quái. Khi tiếng trống đồng vang lên 3 hồi, người thực hiện nghi thức phải đứng trên đĩa gạo trộn muối, tay cầm dao găm bằng đồng đen khắc chữ "Thiên - Địa - Nhân". Các bậc cao niên kể lại rằng, vào năm 1945, lễ này từng được tổ chức để cầu mưa thuận gió hòa giữa nạn đói kinh hoàng.

Dù mang màu sắc huyền thoại, Tiên Chúc Do Thuật vẫn tồn tại đến ngày nay dưới hình thức tinh giản. Tại huyện Lương Sơn (Hòa Bình), cụ Lê Văn Tám (82 tuổi) là người cuối cùng nắm giữ bí kíp "Chúc Do Chân Kinh". Ông chia sẻ: "Mỗi lần vẽ bùa, tôi phải nhịn ăn 3 ngày, dùng loại giấy dó ngâm trong nước suối 7 đêm. Chữ viết không được đứt nét, nếu không linh lực sẽ biến thành tà khí". Hiện có 12 học trò theo học, nhưng chỉ 2 người đạt đến trình độ "khai nhãn" - khả năng nhìn thấy trường năng lượng.

Giới nghiên cứu đang đau đầu với hiện tượng "bùa Tiên Chúc tự bốc cháy". Năm 2019, một tờ bùa niên đại 300 năm tại đền Bà Chúa Kho (Bắc Ninh) đột nhiên phát sáng rồi hóa tro khi các nhà khoa học dùng tia X quét kiểm tra. GS. Trần Đức Hạnh (Viện Nghiên cứu Văn hóa) nhận định: "Có thể tồn tại phản ứng hóa học đặc biệt giữa thành phần mực và vật liệu giấy, nhưng cần thêm bằng chứng thực nghiệm".

Trong bối cảnh xã hội hiện đại, Tiên Chúc Do Thuật đứng trước nguy cơ mai một. Nhiều thanh niên cho rằng đây chỉ là "trò mê tín", trong khi các thầy pháp chân chính lại không muốn tiết lộ bí mật gia truyền. Tuy vậy, vào dịp Tết Nguyên Đán 2023, hàng nghìn người vẫn đổ về đền Cửa Ông (Quảng Ninh) để xin "bùa an cư" - loại bùa hình tam giác may bằng vải điều, bên trong đựng hạt đậu đỏ và sợi tơ tằm.

Những câu chuyện về Tiên Chúc Do Thuật vẫn tiếp tục được thêu dệt, từ việc dùng "chú ngải" giúp người vô sinh có con đến khả năng "phong ấn" linh hồn ác quỷ. Dù khoa học chưa thể lý giải toàn bộ, di sản này vẫn là minh chứng sống động cho trí tưởng tượng phi thường và khát vọng chế ngự tự nhiên của tổ tiên người Việt.