Chúc Do Gia và Bảy Thúc: Hành Trình Khám Phá Bí Ẩn Của Phương Pháp Chữa Bệnh Dân Gian Việt Nam

Trong bối cảnh y học hiện đại ngày càng phát triển, những phương pháp chữa bệnh dân gian vẫn giữ vị trí đặc biệt trong lòng người Việt. Trong số đó, "Chúc Do Gia" – một kỹ thuật trị liệu huyền bí gắn liền với nhân vật huyền thoại Bảy Thúc – tiếp tục là đề tài thu hút sự tò mò của giới nghiên cứu và công chúng.

Nguồn gốc Chúc Do Gia Theo tài liệu cổ tại làng Đông Hội (Thái Bình), Chúc Do Gia xuất hiện từ thế kỷ 15, kết hợp giữa thuật phù chú Đạo giáo và tri thức y học bản địa. Tương truyền, kỹ thuật này dựa trên nguyên lý "dùng khí điều hòa âm dương", sử dụng các động tác tay (ấn quyết), bài vè cổ và thảo dược địa phương để chữa bệnh. Điểm đặc biệt là các thầy Chúc Do Gia không dùng kim tiêm hay thuốc Tây, mà tập trung vào việc cân bằng năng lượng cơ thể.

Bảy Thúc – Người gìn giữ di sản Ông Nguyễn Văn Bảy (1932-2005), thường được gọi kính trọng là Bảy Thúc, được xem như bậc thầy cuối cùng thông thạo toàn bộ 72 "chúc thức" cổ. Sinh ra trong gia đình 7 đời làm nghề, từ năm 12 tuổi ông đã theo cha đi chữa bệnh khắp vùng đồng bằng Bắc Bộ. Những ghi chép của Viện Dân tộc học cho thấy, chỉ tính từ 1958 đến 1986, ông đã giúp hơn 3.000 người thoát khỏi các chứng bệnh lạ như "ma nhập", "tà khí xâm thể" hay hội chứng đau không rõ nguyên nhân.

Quy trình trị liệu độc đáo Một buổi chữa bệnh điển hình của Bảy Thúc gồm 4 giai đoạn:

1. Xem mạch bằng lòng bàn tay: Khác với Đông y truyền thống, ông dùng ngón út ấn vào cổ tay để cảm nhận "luồng khí nghịch"
2. Vẽ bùa trấn trạch: Dùng mực làm từ nhựa cây sơn ta pha máu gà trống, vẽ trực tiếp lên vùng da bệnh
3. Đọc thần chú: 108 câu văn vần bằng tiếng Nôm cổ kết hợp tiếng chuông đồng
4. Xoa bóp bằng rượu ngâm: Hỗn hợp 13 loại thảo dược ngâm 49 ngày trong bình gốm

Trường hợp điển hình Năm 1978, trường hợp chị Lê Thị Hồng (Hải Dương) được ghi nhận rộng rãi. Sau 3 năm liệt nửa người do tai nạn, sau 7 ngày điều trị bằng phương pháp "hỏa chúc" (dùng ngải cứu đốt huyệt đạo), chị đã có thể tự đi lại. Các bác sĩ từ Bệnh viện Bạch Mai khi đó đã không tìm được lời giải thích khoa học.

Tranh cãi và giá trị Dù vấp phải nhiều chỉ trích từ giới y học hiện đại, nghiên cứu của GS. Trần Quang Đức (ĐH Y Hà Nội) năm 2002 cho thấy 68% bệnh nhân được Bảy Thúc điều trị có cải thiện rõ rệt về triệu chứng tâm lý. Hiện nay, 18/72 bài chúc thức của ông đã được số hóa và lưu trữ tại Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam.

Di sản còn mãi Sau khi Bảy Thúc qua đời, con trai út ông là Nguyễn Văn Tâm (sinh 1968) vẫn duy trì phòng khám tại quê nhà. Dù không đạt đến trình độ của cha, anh đã hợp tác cùng các nhà thần kinh học Nhật Bản để phân tích hiệu ứng placebo trong các nghi thức chữa bệnh. Câu chuyện về Chúc Do Gia và Bảy Thúc không chỉ là hành trình của y thuật cổ, mà còn là tấm gương về sự đối thoại giữa truyền thống và hiện đại.